Oliwa kulinarna opakowana w plastikową butelkę PET kontra organiczna oliwa premium z certyfikatem pochodzenia w odpowiedniej szklanej butelce
Trochę teorii
Produkcja oliwy extra virgin to proces, który wymaga nie tylko odpowiedniej uprawy i zbiorów, ale również dbałości o jakość, co jest ściśle związane z rodzajem opakowania i technologią zabezpieczenia oliwy przed słońcem i utlenianiem, nie wspominając o estetyce. Kluczowym elementem tego procesu jest wybór odpowiedniego opakowania, co ma duży wpływ na jakość oraz cenę końcowego produktu.
Badania przeprowadzone przez Uniwersytet w Ioanninie w Grecji wykazały, że oliwa extra virgin przechowywana w tradycyjnych pojemnikach stalowych straciła swoje właściwości już po 80 dniach w temperaturze pokojowej (22oC) i po 60 dniach w podwyższonej temperaturze (37oC). Oliwa w opakowaniach bag-in-box zachowała swoje właściwości przez 120 dni w temperaturze pokojowej (22°C) i 100 dni w podwyższonej temperaturze (37°C). W badaniach nie analizowano opakowań typu PET. Oliwa w odpowiednich butelkach szklanych zwłaszcza tych dopełnianych azotem utrzymuje swoje parametry znacznie dłużej.
Wiadomym jest, że plastikowe opakowania stosowane do przechowywania oliwy extra virgin, zawierają substancje chemiczne, z których najgroźniejszym jest bisfenol A (BPA). BPA to związek chemiczny stosowany w produkcji plastiku i żywic epoksydowych, które znajdują się w wielu produktach codziennego użytku, takich jak butelki na wodę czy opakowania na żywność. BPA może migrować do żywności, zwłaszcza pod wpływem ciepła, Bardzo często oliwa sprzedawana w plastikowych opakowaniach z oznaczeniem extra virgin w rzeczywistości nią już nie jest, pod wpływem temperatury oraz promieni UV uległa degradacji , pojawiają się defekty ,zanika owocowość, a kwasowość drastycznie rośnie - dlatego właśnie przepisy zabraniają oznaczania konkretnej kwasowości na opakowaniu - ponieważ wprowadza to Konsumenta w błąd.
Wielu producentów oznacza opakowania grafiką czy tekstem sugerującym niską kwasowość ( na przykład 0.2 O-2 O2 02 - to sprytna sztuczka marketingowa. Oliwa extra virgin posiada kwasowość, ale to nie oznacza, że jest kwasem w klasycznym rozumieniu chemicznym, takim jak np. kwas cytrynowy czy octowy. Kwasowość w oliwie odnosi się do zawartości wolnych kwasów tłuszczowych, głównie kwasu oleinowego, i jest miarą jakości oliwy. Wartość ta oznacza procentową ilość wolnych kwasów tłuszczowych, które mogą powstawać w wyniku degradacji triglicerydów. Zasadniczo, im niższa kwasowość, tym lepsza jakość oliwy. Zgodnie z międzynarodowymi standardami, oliwa extra virgin musi mieć poziom kwasowości poniżej 0,8%, medianę owocowości >0 i medianę defektów =0 .
Niska kwasowość oznacza, że oliwa jest świeża i pochodzi z oliwek tłoczonych na zimno, bez zastosowania procesów chemicznych , ale bardzo istotne są brak defektów i owocowość. Co ważne, kwasowość mierzona jest zaraz po zbiorach, jest wartością mierzalną wyłącznie w laboratorium, defekty i owocowośc organoleptycznie przez wyszkolony zespół degustatorów.
Dla producentów czy importerów najtańszą opcją jest zastosowanie butelki PET. Koszt takiego opakowania, jest bardzo niski co pozwala finalnie uzyskać atrakcyjną cenę dla finalnego produktu i wyższą marżę. Również koszty recyclingu które ponosi importer czy transportu są o wiele niższe niż wersja w ciężkich szklanych butelkach. Jest to budżetowa opcja, która sprawdza się w przypadku oliw, gdzie jakość nie ma większego znaczenia, certyfikat miejsca pochodzenia nie jest wymagany, a istotna jest najniższa cena. Opakowanie PET nie spełnia wymagań dla oliw premium i ekologicznych
Oliwa w opakowaniu 500ml
Koszt wyprodukowania (wraz z importem) 500 ml oliwy klasy podstawowej
- Butelka PET: 0,25 EUR
- Zakrętka plastikowa: 0,10 EUR
- Etykieta standard: 0,20 EUR
- Argon: BRAK
- Certyfikat PGI: BRAK
- Certyfikat BIO: BRAK
- Prace związane z rozlewem: 0,60 EUR
- Koszt opłaty recyklingowej (BDO): 0,001 EUR
- Koszt transportu/importu (same opakowania dla 1080 szt na palecie): 0,002 EUR
Łączny koszt: 1,153 EUR / 1 szt. (około 4,90 PLN)
Koszt wyprodukowania (wraz z importem) 500 ml oliwy BIO PGI opakowanej w odpowiednią butelkę szklaną
- Butelka: 1,05 EUR
- Zakrętka uniemożliwiająca ponowne nalanie płynu: 0,35 EUR
- Etykieta: 1,25 EUR
- Argon w butelkach: 0,08 EUR
- Certyfikat PGI: 0,43 EUR
- Certyfikat BIO: 0,30 EUR
- Prace związane z butelkowaniem: 1,65 EUR
- Koszt opłaty recyklingowej (BDO): 0,05 EUR
- Koszt transportu/importu (same opakowania dla 1080 szt na palecie): 0,20 EUR
Łączny koszt: 5,36 EUR (około 23 PLN) /1szt
Podsumowanie
Jak widać, różnica w kosztach opakowań i całego procesu jest znacząca. Podczas gdy koszt z wyłączeniem samej oliwy opakowanej w PET to 1,153 EUR, to kompleksowe opakowanie dla oliwy premium ekologicznej z certyfikatami, argonem i zabezpieczeniami wynosi 5,36 EUR. Wzrost ten jest uzasadniony jakością oraz dodatkowymi certyfikatami i technologiami chroniącymi świeżość i autentyczność oliwy.
Dla konsumentów wybór może być oczywisty, gdyż jakość produktu premium, ekologicznego, wspieranego certyfikatami, ma wyższą wartość rynkową i wpływa na świadomość konsumencką. W analizie uwzględniono wyłącznie koszty związane z opakowaniem i importem oliwy do Polski. Nie analizowano wartości samej oliwy pod kątem kosztów produkcji ekologicznej vs konwencjonalnej, kosztów analizy biochemicznej oraz certyfikacji dystrybutora wymaganej przez przepisy dotyczące sprzedaży produktów ekologicznych.
Opracował: Tadeusz Gruszczyński, certyfikowany sommelier oliwy. Kopiowanie bez zgody autora jest zabronione.
